"Onlar bizim dalımızca gələcəklər... Bilirəm ki, gələcəklər..." - Latakiyadan olan yaşlı kişinin səsi yarpağın küləkdə titrəməsi kimi əsirdi. Onun sözlərində elə bir qorxu vardı ki, bunu adi cümlələrlə izah etmək mümkün deyildi. Qarşımdakı adamın üzünü görmürdüm, amma səsi hər şeyi deyirdi: bu, ümidi tamamən sönmüş bir insanın səsi idi. Haradasa onun arxasında bir qadının qırıq-qırıq, boğulmuş hönkürtüsü eşidilirdi - bəlkə bu onun həyat yoldaşı idi, bəlkə də bu evdə gizlənən qonşu qadın. Samir adlı kişi asta səslə danışırdı, elə bil telefonda belə kimsə onun sözlərini eşidə bilərdi.
Milli.Az "Baku Network"da dərc olunmuş məqaləni təqdim edir:
"Onların mənim qonşumu necə öldürdüyünü gördüm..." - onun səsi qırıldı. "Sadəcə evə soxuldular, onu bayıra çıxarıb boğazını kəsdilər. Arvadını isə..." - o susdu, sanki gördüyünü deməyə gücü qalmamışdı. "Bilmirəm, ona nə oldu... Onu hardasa apardılar və o vaxtdan bəri ondan xəbərimiz yoxdur".
Onun səsində yalnız ümidsizlik yox idi - bu, xilas yolunun qalmadığını bilən adamın səsi idi. "Biz zirzəmidə oturmuşuq, yemək demək olar ki, qurtarıb, uşaqlar yatmırlar... Artıq ağlamırlar da, sadəcə sakitcə uzanırlar. Onlara hər şeyin yaxşı olacağını deyə bilmirəm - çünki özüm buna inanmıram".
Bu zəng başladığı kimi qəfil də bitdi. Samir və ailəsinin aqibətinin necə olduğunu bilmirəm. Bəlkə də onların məhəlləsini qan gölünə çevirən o cəlladlar onları da tapdı. Bəlkə də onlar hələ də qaranlıqda oturub səssizcə nəfəs alır, ən kiçik xışıltı və ya addım səsinə belə qorxudan donub qalırlar. Bəlkə də onlar Suriya faciəsinin sonsuz qurbanlarının siyahısına daha bir ad olaraq əlavə olundular.
Latakiya və Tartusda baş verənləri təkcə rəqəmlərlə izah etmək mümkün deyil. Suriyanın bu sahil şəhərləri sadəcə zorakılığın yeni dalğasını deyil, əsl cəhənnəmi yaşadı. Küçələr ölüm tələsinə, evlər isə insanlar üçün çıxmağa cəsarət etmədikləri dəmir qəfəslərə çevrildi. Onlar sadəcə öldürmürdülər - onlar insanlarda yaşamağa ümid buraxmayan dəhşət toxumu səpirdilər.
Suriya İnsan Haqları Müşahidə Təşkilatının (SOHR) məlumatına görə, bu qanlı qırğın nəticəsində təxminən 800 mülki şəxs həlak olub. BMT 111 nəfərin edam edildiyini təsdiqləsə də, hər kəs bilir ki, real qurban sayı qat-qat çoxdur. Bir çox bölgədə hələ də itkilərin miqyasını müəyyən etmək mümkün olmayıb - çünki oraya indiyə qədər yalnız qatil dəstələri çatıb, nə humanitar təşkilatlar, nə də xilasedicilər.
Sağ qalanlar evlərini tərk edərək başqa bölgələrdə sığınacaq axtarmağa məcbur oldular. Minlərlə insan küçələrdə, məscidlərdə, yarıuçuq binalarda - harada gizlənmək mümkün idisə, ora sığınmağa çalışdılar. Qaça bilməyənlər isə mənzillərində işıqları yandırmadan, qapılarını açmadan qaldılar. Çöldən gələn hər səs onlara ölüm xəbərçisi kimi görünürdü.
Amma ən dəhşətlisi bu deyildi. Ən dəhşətlisi qorxu idi - ağır, nəfəs boğan, hərəkətsizləşdirən qorxu. İnsanlar bilirdilər ki, onların nazik qapıları və kövrək divarları silahlı qatilləri dayandıra bilməyəcək. Sosial şəbəkələrdə vidalaşma mesajları yayılırdı - ölümlərinin yaxınlaşdığını bilən adamlar xahiş edirdilər ki, onların necə öldüyünü dünya bilsin.
"Əgər ölsəm, bilin ki, biz necə öldük", - kiminsə cırıq kağız parçasında yazdığı bu qısa cümlə həmin faciənin rəmzinə çevrildi. İnsanlar sağ qalacaqlarına ümid etmirdilər, amma heç olmasa onların ölümü unudulmasın deyə yalvarırdılar.
Latakiya və Tartus xaos girdabına yuvarlandı. Evlər yanırdı, küçələr meyitlərlə dolu idi, mağazalar qarət olunmuşdu. Şəhər sakinləri xarabalıqlar arasında dolaşıb yaxınlarını və dostlarını axtarır, amma yalnız qırğının izlərini tapırdılar. Kənardan kömək gözləyənlər anlayırdılar ki, o yardım artıq gecikib. Hər kəs yalnız özünə arxalana bilərdi.
Və bu qaranlıqda bir həqiqət açıq şəkildə görünürdü: bütün bunlar təsadüfi deyildi, qəfil baş verən zorakılıq dalğası deyildi - bu, xaos toxumu səpənlərin planlı siyasətinin nəticəsi idi.
Qərb dövlətləri "demokratiya" və "insan haqları" şüarlarının arxasında gizlənərək əslində qan və qorxu ilə qidalanan qüvvələri irəlilətməyə davam edirlər. ABŞ və Avropanın "dəyişikliyin qüvvəsi" kimi təqdim etməyə çalışdığı SDF (Suriya Demokratik Qüvvələri) əslində əsasən kürd silahlılarından ibarət olan və həm yerli əhaliyə, həm də Türkiyəyə düşmən mövqedə dayanan bir silahlı dəstəyə çevrilib. Guya ekstremizmə qarşı mübarizə adı altında onlar özləri ölümlə və dağıntı ilə irəliləyirlər.
Qərb Suriyada xaosu dəstəkləməyə qəsdən davam edir. Məqsəd Suriyanın sabit və azad olması deyil. Məqsəd - Suriyanı zəif və parçalanmış bir dövlətə çevirməkdir ki, o, Qərbin geosiyasi oyunçularının əlində asanlıqla idarə olunan bir marionet olsun.
Vaşinqton radikal qüvvələrə arxalanmağa davam etdiyi halda, Türkiyə Suriya torpaqlarında sülh və təhlükəsizlik üçün çalışan yeganə qüvvə olaraq qalır. Türkiyə təkcə öz maraqları uğrunda mübarizə aparmır - o, Suriya üçün terrorçuların, istər radikal islamçılar, istərsə də SDF-dən olan kürd silahlıları olsun, yer almadığı dinc gələcək ideyasını qoruyur.
Suriya faciəsi hələ sona çatmaqdan çox uzaqdır. Amma bu qaranlıqda yaşamağa və ümid etməyə inananların səsi eşidildikcə, bu əzabkeş torpağın üzərində qorxunun əbədi kölgəyə çevrilməyəcəyinə ümid var. Türkiyə isə bu işığın qaranlığı dəlib keçməsi üçün mübarizəsini davam etdirəcək.
Suriya bu gün olduqca mürəkkəb və narahatedici mənzərə təqdim edir. Dövlət adından başqa heç nə qalmayıb və real siyasi proseslər daha çox hakimiyyət uğrunda xaotik qrupların mübarizəsinə bənzəyir, nəinki sabitliyə doğru atılan düşünülmüş addımlara. Ölkənin nə fəaliyyət göstərən ordusu, nə də mərkəzləşdirilmiş idarəetməsi qaldığı şəraitdə davamlı sülhün bərqərar olması perspektivi olduqca qaranlıq görünür.
Bəşər Əsəd rejiminin süqutu gözlənilməz və sürətli şəkildə baş verdi. Dekabr ayında əvvəllər "Heyət Təhrir əş-Şam" (HTŞ) kimi tanınan qüvvələr İdlibdən ölkənin dərinliklərinə doğru irəliləməyə başlayanda Suriya ordusu faktiki olaraq döyüş qabiliyyətli qüvvə kimi mövcudluğunu dayandırmışdı. Döyüşlərdən əldən düşmüş əsgərlər, dəyərsizləşmiş maaşlar, aclıqdan əziyyət çəkən zabitlər və geniş yayılmış korrupsiya nəticəsində döyüş qabiliyyətini saxlayan hissələr mövqelərini tərk edirdi, çünki mübarizəni davam etdirməyin mənasız olduğunu görürdülər. Ordu sadəcə döyüşməyi dayandırdı və HTŞ demək olar ki, müqavimətlə qarşılaşmadan Dəməşqə qədər irəlilədi.
Lakin əsas problem ondadır ki, HTŞ-nin ölkəni idarə etmək üçün heç bir planı yox idi. Cəmiyyətin barışmasına və dinc həyatın bərpasına son dərəcə vacib olan keçid dövrü ümumiyyətlə mövcud deyildi. İllərlə münaqişədən yorulmuş Suriya cəmiyyəti yeni rejimə qarşı çıxmaq üçün özündə güc tapmadı. Ölkə əhalisinin əhəmiyyətli hissəsini təşkil edən sünnilərin əksəriyyəti HTŞ-ni dəstəkləmədi, lakin ona qarşı da çıxmadı - onlar sadəcə yorğun idilər və təhlükəsizlik və iqtisadi sabitlik ümidi ilə gözləməyi üstün tutdular.
Suriya dövlətçiliyinin dağılması fonunda ABŞ və onun müttəfiqləri Suriyaya real ehtiyacları ilə heç bir əlaqəsi olmayan yeni bir nizam təlqin etməyə davam edirlər. Halbuki bu gün Suriyada sülhə nail olmağın yeganə yolu yalnız demokratik və dünyəvi idarəçilikdən keçir. Bunun əksinə olaraq, Vaşinqton və onun regiondakı tərəfdaşları HTŞ-yə - açıq-aşkar radikal keçmişi olan və ölkəni effektiv idarəetmə potensialı praktiki olaraq sıfıra bərabər olan bu qrupa dəstək verməyə davam edirlər.
ABŞ və Qərbin HTŞ-yə dəstəyinin təsadüfi olmadığı getdikcə daha da aydınlaşır. Dəməşq Ticarət Palatası ilə görüş zamanı HTŞ liderləri sərbəst bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinə əməl edəcəklərinə söz verdilər - məhz bu, uzun illər ərzində ABŞ imperializminin "Böyük Yaxın Şərq" strategiyası çərçivəsində əldə etməyə çalışdığı hədəf idi. Vaşinqtonun marağı sabit və suveren Suriyanı bərpa etmək deyil, xarici nəzarətə və təsirə açıq olan, neoliberallıq prinsiplərinə əsaslanan bir iqtisadi sistem yaratmaq idi.
Əsəd rejiminin süqutundan faydalanan ikinci tərəf İsrail oldu. 1950-ci illərin sonlarından Dəməşqi potensial təhlükə kimi görən Təl-Əviv, Suriyanın zəifləməsindən istifadə edərək qalan hərbi infrastruktura zərbələr endirdi və əvvəlki hakimiyyətə aid obyektləri məhv etdi. Eyni zamanda, əslində Qərb imperialistlərinin alətinə çevrilmiş HTŞ təhlükə olaraq İsraili deyil, İranı elan etdi. Bu, təsadüfi deyildi: bu addım ABŞ-ın İranı mühasirəyə almaq və regiondakı təsirini zəiflətmək strategiyasına tam uyğun gəlirdi.
Belə bir şəraitdə "Suriya Demokratik Qüvvələri" (SDF) adı altında fəaliyyət göstərən kürd terrorçu qruplarının rolu da diqqətdən kənarda qala bilməz. PKK terror təşkilatı ilə sıx bağlı olan bu qruplar çoxdan Qərbin Suriyadakı təsir uğrunda mübarizədə alətinə çevrilib. Kürdlərdən istifadə edərək ABŞ təkcə regiondakı mövqeyini qorumağa deyil, eyni zamanda Türkiyə sərhədləri boyunca sabitliyi pozan bir xətt yaratmağa çalışır ki, bu da Ankaranın zəiflədilməsinə yönəlmiş strategiyanın tərkib hissəsidir. Bundan əlavə, İsrail formal olaraq kürdləri və druzları dəstəkləsə də, əslində onları Suriyanı destabilizasiya etmək və İranı zəiflətmək üçün alət kimi istifadə edir.
Bu fonda Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidanın bəyanatı mühüm siqnal oldu. O, İranı Suriyadakı sabitliyi daha da poza biləcək addımlardan çəkinməyə çağırdı. Bu çağırış Tehranda gərgin reaksiya doğurdu və cavab olaraq bildirildi ki, məhz Türkiyə Suriyanı zəiflətməyə yönəlmiş İsrailin addımlarına diqqət yetirməlidir. Aydındır ki, regiona nəzarət uğrunda geosiyasi mübarizə getdikcə qızışır və Əsədin süqutu ilə əsas müttəfiqini itirən İran passiv müşahidəçi mövqeyində qalmaq niyyətində deyil.
Bu şəraitdə Suriya sahilindəki ələvil icmaları ilə HTŞ qüvvələri arasında şiddətli toqquşmalar ölkədə vəziyyətin son dərəcə qeyri-sabit olaraq qaldığını vurğulayır. Qərb mediasında kimlərsə HTŞ-ni "mülayim qüvvə" və ya "demokratiya uğrunda döyüşçülər" kimi təqdim etməyə çalışsa da, bu qrupun Suriyada xaos və parçalanma saxlamağa çalışan imperialist qüvvələrin əlində alət olduğu faktını qəsdən görməzdən gəlirdilər.
Ölkədə faktiki olaraq güclü dövlətin qalmadığı, minlərlə silahlı radikalın hakimiyyət və resurslar uğrunda mübarizə apardığı bir şəraitdə Suriyada sülhün bərqərar olması yalnız geniş beynəlxalq koordinasiya yolu ilə mümkündür. Bu koordinasiya radikal elementlərə dəstəyi istisna etməli və inklüziv, demokratik və dünyəvi idarəçiliyin formalaşması üçün şərait yaratmalıdır.
Radikal silahlı qruplara olan qorxu Suriyada dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün insanları birləşdirdi. Adətən ekstremizmdən uzaq dayanan mülayim sünnilər də terrorçuların hədəfinə çevrildi. Hətta öz qonşuları olan ələviləri qorumağa çalışan bir çox sünni özü hücumların qurbanı oldu. Bu fakt bir daha göstərir ki, radikal qrupların, xüsusilə SDF silahlılarının əsas məqsədi azadlıq və ya demokratiya uğrunda mübarizə aparmaq deyil, məhz Suriyada sabitliyi pozmaq və dini qarşıdurmaları qızışdırmaqdır.
Xüsusilə narahatedici məqam odur ki, bu faciə fonunda Dəməşq və SDF komandanlığı vəziyyəti guya sabitləşdirməyə yönəlmiş razılaşmanı tələsik imzaladılar. Səkkiz maddədən ibarət bu razılaşma əslində Suriya hökumətinə yaranmış faciəli vəziyyətin təzyiqi altında zorla qəbul etdirilən bir sənəd idi. Əsas məsələ - SDF silahlılarının Suriya ordusuna inteqrasiyası məsələsi - açıq qaldı. Dəməşq əvvəldən terrorçu qruplaşmaların tam şəkildə ləğv olunmasında israr edirdi, halbuki SDF öz strukturunun saxlanılmasını və tam tərkibdə Suriya ordusuna daxil edilməsini tələb edirdi. Belə bir tələb Suriyanın gələcək sabitliyi üçün açıq təhlükədir.
Türkiyə dəfələrlə SDF-nin legitimləşdirilməsinin yolverilməz olduğunu bəyan edib. Əslində PKK terror qruplaşmasının davamı olan bu qurumun ekstremizmə qarşı mübarizə şüarlarının arxasında gizlənərək Suriyanın xüsusilə şimal bölgələrində dinc əhaliyə qarşı cinayətlər törətdiyi məlumdur. Bu silahlı dəstələr Türkiyəni öz düşməni hesab edir və onların məqsədi dinc yanaşı yaşamaq deyil, Türkiyə-Suriya sərhədi boyunca terror dəhlizi yaratmaqdır. Əsasən kürd terrorçularından ibarət olan bu silahlı qrupların mövcudluğu yalnız Suriyaya deyil, bütün regionun təhlükəsizliyinə təhdid yaradır.
Aydındır ki, Dəməşq ilə SDF arasında bağlanan bu razılaşma problemi həll etmir, əksinə yeni münaqişələrin təməlini qoyur. Türkiyə öz sərhədləri boyunca terror ocaqlarının yaranmasının qarşısını almaqda israrlıdır. Ankara davamlı şəkildə vurğulayır ki, Türkiyənin təhlükəsizliyi, eləcə də Suriyadakı dinc əhalinin müdafiəsi PKK/YPG/SDF silahlı dəstələrinə qarşı qəti tədbirlərin görülməsini tələb edir. Türkiyə öz sərhədlərində terror dəhlizinin formalaşmasına imkan verməyəcək və regionda sabitliyin təmin edilməsi üçün lazımi addımları atmağa davam edəcək.
Latakiya və Tartusda baş verən faciə beynəlxalq ictimaiyyət üçün siqnal olmalıdır. SDF-ni "terrorizmə qarşı mübarizə" adı altında dəstəkləməyə davam edən Qərb dövlətləri əslində Suriyanın dinc əhalisinə qarşı cinayətləri himayə edirlər. Türkiyə dünya ictimaiyyətini ikili standartlardan imtina etməyə və reallığı qəbul etməyə çağırır: kürd terrorçu dəstələri radikal islamçı qruplar qədər təhlükə mənbəyidir.
Bu gün hər zamankından daha çox, Suriya böhranının həllində maraqlı olan bütün tərəflərin bir araya gəlməsi zəruridir. Yalnız SDF də daxil olmaqla bütün terrorçu qruplaşmaların tam şəkildə zərərsizləşdirilməsi və radikal qrupların silahsızlaşdırılması Yaxın Şərqdə sülh və təhlükəsizliyi təmin edə bilər. Türkiyə bu mövqeni müdafiə etməyə və həm öz sərhədlərinin, həm də Suriyadakı milyonlarla dinc sakinin təhlükəsizliyinin qorunması üçün səylərini davam etdirməyə davam edəcək.
Suriya faciəsi qanayan bir yaradır. Hər yeni zorakılıq dalğası, hər itirilən həyat, hər dağıdılan kənd və yandırılmış küçə bu qanlı rəsmin üzərinə yeni iztirab və ümidsizlik çalarları əlavə edir. Amma bu dəhşətli mənzərənin arxasında təkcə xaos və qanunsuzluq yox, həm də xalqın iztirablarını geosiyasi oyunda alətə çevirənlərin soyuq hesablaması dayanır.
Vaşinqton və onun müttəfiqləri öz strategiyalarını həyata keçirmək üçün Suriyanı şahmat taxtasındakı fiqura çeviriblər. Onlar təsir dairələrini qorumaq naminə ən qaranlıq qüvvələrə belə dəstək verməyə hazırdırlar - yetər ki, həmin qüvvələr lazımi anda onların maraqlarına xidmət edib xoşagəlməz rejimləri zəiflətsinlər. Bu gün "dəyişikliyin qüvvəsi" kimi təqdim edilməyə çalışılan HTŞ əslində Qərbin manipulyatorlarının alətindən başqa bir şey deyil. Radikal ideologiya zəminində formalaşmış bu qruplaşma nəinki dinc gələcək qurmaq iqtidarındadır, hətta bu məqsədi qarşısına qoymayıb da. Onların "azadlıq" və "demokratiya" şüarları sadəcə hakimiyyət hərisliyini, zorakılığı və terroru gizlədən dumanlı pərdədən başqa bir şey deyil.
Bu gün Suriya xarabalıqları üzərində yeni bir dövlət illüziyası qurmağa çalışırlar - zəif, həssas, milli birliyin və əhalinin dəstəyindən məhrum olan bir quruluş. Qərb strateqlərinin əli ilə yaradılmış bu quruluşun tək məqsədi var: Suriyanı tamamilə xarici oyunçulardan asılı vəziyyətə salmaq, onun iqtisadiyyatını və siyasətini iri geosiyasi güclərin maraqlarına tabe etdirmək. Məhz bu səbəbdən ABŞ və onun müttəfiqləri "demokratikləşmə" ideyalarını inadla irəli sürürlər ki, bu, əslində yalnız bir diktaturanı başqası ilə əvəz etmək deməkdir - yalnız bu dəfə Qərbin tam nəzarəti altında.
Bu çətin və ziddiyyətli mənzərədə Türkiyə Suriya xalqının səsini, onun haqqını və sabit gələcək arzusunu müdafiə etməyə davam edəcək. Sülh yalnız terrorçuların - istər radikal islamçılar, istərsə də SDF-dən olan kürd ekstremistləri olsun - tam şəkildə tərksilah edilməsi və siyasi legitimlikdən məhrum edilməsi ilə mümkün olacaq. Suriya faciəsi təkcə dünya üçün dərs deyil, həm də regionun gələcəyini qan və dağıntı vasitəsilə formalaşdırmaq istəyənlərə çağırış olmalıdır. Suriya xalqının əzablarına son qoymaq yalnız ədalətə və insan haqlarına inananların birgə səyi ilə mümkündür.
Vaşinqton kürd terrorçularına arxalanmağa davam etdiyi halda, Türkiyə Suriya torpaqlarında ədalət və sülh uğrunda mübarizəsini davam etdirir. Ankara təkcə öz maraqlarını deyil, həm də milyonlarla suriyalını yeni təhlükələrdən qoruyur. Türkiyə öz sərhədləri boyunca terror dəhlizinin formalaşmasına qəti şəkildə imkan verməyəcək - belə bir dəhliz hücumlar, silah və narkotik qaçaqmalçılığı üçün meydan, eləcə də radikal ideologiyanın yayılması üçün baza rolunu oynaya bilər.
Lakin Suriyanın gələcəyi qan və kül üzərində qurula bilməz. Bu torpaqlarda sülh yalnız qəti addımlar tələb edəcək. Türkiyə israrla vurğulayır ki, SDF də daxil olmaqla terrorçu qruplaşmalara qarşı mübarizə təkcə milli təhlükəsizlik məsələsi deyil, eyni zamanda Yaxın Şərqdə sabitliyin bərpa olunması üçün vacib şərtdir. Ölkədə silahlı radikallar sərbəst hərəkət etdiyi, xarici qüvvələr bu oyuna müdaxilə etdiyi müddətcə Suriyanın gələcəyi yad ambisiyaların girovu olaraq qalacaq.
Suriya başqalarının geosiyasi hesablamalarının piyonuna çevrilə bilməz və çevrilməməlidir. Bu, minillik tarixə malik, təkcə müharibəni deyil, həm də sülh vəd edib yalnız xaos gətirənlərin xəyanətini yaşamış bir xalqın vətənidir. Bu gün bu xalq şüarlardan, vədlərdən, öz torpaqları üzərində yad əllərlə aparılan siyasi oyunlardan yorulub. Suriyalılar sadəcə sakitlik deyil, sabit və proqnozlaşdırıla bilən gələcək istəyirlər - elə bir gələcək ki, orada uşaqları məktəbə gedə bilsin, evləri xarabalığa çevrilməsin və onların həyatı bu gün hansı silahlı dəstənin növbəti yoxlama məntəqəsinə nəzarət etməsindən asılı olmasın.
Suriya faciəsi sadəcə siyasi səhvlərin nəticəsi deyil. Bu, imperializmin qəsdən həyata keçirdiyi bir siyasətin nəticəsidir - elə bir siyasət ki, xalqların iztirablarını yalnız öz məqsədlərinə çatmaq üçün bir vasitə kimi görür. Lakin Türkiyə ədalət uğrunda mübarizəsini davam etdirdiyi müddətcə ümid var ki, Suriya sülh və sabitlik yoluna qədəm qoya biləcək. Bu yol uzun və çətin olacaq, lakin yalnız o zaman mümkündür ki, istər radikal islamçılar, istərsə də SDF-dən olan kürd ekstremistləri kimi bütün terrorçular silah və siyasi legitimlikdən məhrum edilsinlər.
Suriya faciəsi təkcə dünya üçün bir dərs deyil, həm də bu gün regionun gələcəyini qan və dağıntılar vasitəsilə formalaşdırmağa çalışanlara qarşı bir çağırış olmalıdır. Suriyanın bərpası yalnız bu xalqın deyil, həm də ədalətə, sülhün gücünə və hər bir insanın qorxu və zorakılıq olmadan ləyaqətli yaşamaq hüququna inanan hər kəsin borcudur. Və Türkiyə yalnız öz sərhədlərini qorumaqla kifayətlənməyəcək - o, həm də Suriyanın gələcəyi uğrunda, bu torpaqlarda terror, xaos və yad qüvvələrin müdaxiləsi olmadan sabit və firavan bir həyatın qurulması üçün mübarizəsini davam etdirəcək.
Milli.Az
