BAKI,TurkicWorld
Maria Branyas Morera uzun həyatı boyunca İspaniya Vətəndaş Müharibəsi, İkinci Dünya Müharibəsi, 1918-ci il qrip epidemiyası və COVID-19 pandemiyası kimi bir çox qlobal hadisələrin şahidi olub.
ABŞ-da doğulan və ötən ilin avqust ayında İspaniyada 117 yaşında vəfat edən dünyanın ən yaşlı insanı, uzunömürlülüyünü "şansa və yaxşı genlərə" bağlayırdı. Görünən odur ki, Maria Branyas Morera bu məsələdə haqlı idi.
Elm adamlarının Branyas vəfat etməzdən əvvəl başladığı bir araşdırma onun genlərinin hüceyrələrinin bioloji olaraq əsl yaşından 17 il daha gənc kimi davranmasına imkan verdiyini ortaya çıxardı.
Barselona Universitetinin genetika professoru və yaşlanma sahəsində aparıcı mütəxəssislərdən biri olan Manel Estellerin rəhbərlik etdiyi tədqiqat göstərdi ki, Branyasın bağırsaq mikrobiotası – insan sağlamlığının qorunmasında mühüm rol oynayan bağırsaq bakteriyaları topluluğu – demək olar ki, bir körpəninki ilə eyni xüsusiyyətlərə malik idi.
Kataloniyada uzun illər yaşayan Branyas üzərində aparılan tədqiqatın nəticələri mart ayının əvvəlində Katalan qəzeti "Ara" tərəfindən yayımlandı. Araşdırmaya görə, Branyas həyatının sonunadək zehni aydınlığını böyük ölçüdə qoruyub saxlamışdı.
Uzun ömrü ərzində yaşadığı sağlamlıq problemləri əsasən oynaq ağrıları və eşitmə itkisi ilə məhdudlaşmışdı.
Bu araşdırma indiyədək 110 yaşını keçmiş insan üzərində aparılmış ən əhatəli tədqiqatlardan biri hesab olunur. Alimlər bəzi insanların niyə qeyri-adi dərəcədə uzun yaşadığını araşdıraraq bu fenomenin sirrini tapmağa çalışırlar.
Branyasın yalnız genetik mirası deyil, eyni zamanda sağlam həyat tərzi seçimləri də onun uzunömürlülüyündə mühüm rol oynayıb.
4 mart 1907-ci ildə San-Fransiskoda doğulan Branyas ailəsi ilə birlikdə İspaniya və Meksika üzərindən ABŞ-a mühacirət etmişdi. Uşaqlıq illərində Texas və Nyu-Orleanda yaşadıqdan sonra ailəsi 1915-ci ildə – Birinci Dünya Müharibəsinin ortasında – İspaniyaya qayıdaraq Kataloniyaya yerləşmişdi.
Branyas 2020-ci ildə COVID-19-a yoluxduqda beynəlxalq medianın diqqət mərkəzinə düşmüşdü. O dövrdə İspaniya pandemiyadan ən ağır təsirlənən ölkələrdən biri idi və hələ qoruyucu peyvəndlər mövcud deyildi. Lakin Branyas xəstəliyi simptomsuz keçirdi və tez bir zamanda sağaldı.
Yanvar 2023-cü ildə, fransız rahibə Lusil Randonun 118 yaşında vəfat etməsindən sonra, Guinness Rekordlar Kitabı tərəfindən dünyanın ən yaşlı insanı olaraq tanındı.
