Danimarkadan olan alimlər müəyyən ediblər ki, gözləntilərdəki qeyri-müəyyənlik, hətta real təhlükə olmasa belə, ağrı hissini artıra bilər.
Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "Science Advances" (SA) jurnalında dərc olunub.
Tipik olaraq, isti bir tava kimi tanış bir şeyə toxunsaq, beynimiz artıq nə gözlədiyini bilir və özünü mümkün ağrıya hazırlayır. Ancaq bir şəxs qeyri-müəyyənlik vəziyyətindədirsə - məsələn, gözləri bağlı - istilik mənbəyi zərər verə biləcək qədər isti olmasa belə, ağrı daha güclü hiss olunur.
Təcrübə zamanı iştirakçılar biləklərində isti və ya soyuq hiss edəcəklərini təxmin etməli idilər. Bununla belə, bəzi hallarda onlara həm isti, həm də soyuq stimul eyni vaxtda verilir, bu da yanma effektinə səbəb olur.
“Əvvəlki araşdırmalar göstərdi ki, gözləntilərimiz ağrı qavrayışımızı formalaşdırır. Bu araşdırmada biz bu gözləntilərdəki qeyri-müəyyənliyin ağrıları artırıb artıra biləcəyini anlamaq istədik. Yanan illüziya bizə sübut etməyə imkan verdi ki, hətta real təhlükə olmasa belə, qeyri-müəyyənlik beynin ağrıları daha güclü qavramasına səbəb olur”, - Orhus Universitetindən dosent Francesca Fardo bildirib.
Tədqiqatda 300 nəfər iştirak edib. Alimlər beynin qeyri-müəyyənliyə necə reaksiya verdiyini öyrənmək üçün kompüter modelləşdirmə və beyin təsviri üsullarından istifadə ediblər. Nəticələr göstərib ki, aydın siqnallar olmadıqda, beyin "təhlükəsiz oynamağa" və ağrıları lazım olduğundan daha kəskin şəkildə qəbul etməyə meyillidir.
“Yolunma gözləmək ağrıları azaldır, zərər gözləmək isə onu artırır. Biz göstərdik ki, hətta proqnozlarda aydınlığın olmaması beyni daha intensiv reaksiya verir”, - Fardo əlavə edib.
Tapıntılar ağrı müalicəsinə yanaşmaları dəyişə bilər. Qarşıdan gələn prosedurlar və azaldılmış qeyri-müəyyənlik haqqında daha aydın məlumat xəstələrə ağrıları daha az kəskin şəkildə qəbul etməyə kömək edəcək.
“Qısa müddətdə bu tapıntılar ağrı qavrayış mexanizmlərini daha yaxşı anlamağa və müalicə strategiyalarını daha yaxşı anlamağa kömək edəcək. Gələcəkdə xroniki xəstəlikləri olan xəstələrdə narahatlıq və depressiya kimi psixoloji amillərin ağrının qavranılmasına təsirini araşdırmağı planlaşdırırıq”, - deyə Fardo yekunlaşdırıb.
Turan İSMAYIL
