Saçların vaxtından əvvəl ağarması, çoxlarının qarşılaşdığı və maraqlandığı bir problemdir. Bu hadisə, adətən yaşla əlaqələndirilir, amma bəzən gənc yaşlarda da görülə bilər...
Poliqon xəbər verir ki, saçın ağarması, saç follikullarındakı melanin adlanan piqmentin azalması nəticəsində baş verir. Melanin, saçın rəngini təyin edən əsas maddədir və yaşlandıqca bu maddənin istehsalı azalır. Lakin saçların vaxtından əvvəl ağarması bir neçə fərqli amillə əlaqələndirilə bilər.
1) Genetik faktorlar
Saçın vaxtından əvvəl ağarmasının ən əsas səbəbi genetik meylə bağlıdır. Əgər ailənizdə erkən yaşda ağaran saçlara sahib olanlar varsa, sizin də saçlarınızın erkən ağarma ehtimalı yüksəkdir. Genetik faktorlar, melanin istehsalını və saçın rəngini nəzarət altında tutan prosesləri müəyyənləşdirir.
2) Stress
Son illərdə stresin, saçı ağartmaqda rol oynadığına dair çoxlu müzakirələr aparılmışdır. Psixoloji stress və emosional gərginlik, bədənin hormon sistemini təsir edə bilər. Bəzi araşdırmalar, uzun müddətli stresin, saç follikullarındakı piqment istehsalını azaldığını göstərmişdir. Həddindən artıq stress, bədənin kortizol adlı hormonunun səviyyəsini yüksəldir ki, bu da saçı ağartmağa səbəb ola bilər.
3) Vitamin və mineral əskikliyi
Bəzi vitaminlər və mineralların, xüsusilə B12 vitamini, folat, D vitamini və biotin, saçın sağlam böyüməsi və rənginin saxlanması üçün vacib olduğu məlumdur. Bu maddələrin bədəndə kifayət qədər olmaması, saçın vaxtından əvvəl ağarmasına səbəb ola bilər. Eyni zamanda, dəmir və mis kimi mineralların əskikliyi də piqment istehsalını azaldır və saçın ağarmasına gətirib çıxara bilər.
4) Sağlamsız həyat tərzi və qidalanma
Sağlıqsız qidalanma, xüsusən də çox miqdarda şəkər, yağlı və işlənmiş qidaların istehlakı, bədənin ümumi sağlamlığını pisləşdirə bilər. Həddindən artıq fast-food istehlakı və qidalanmanın zəif olması, saçların vaxtından əvvəl ağarmasına səbəb ola biləcək amillərdən biridir. Eyni zamanda, bədənə yetərli miqdarda su daxil olmaması da saçın sağlamlığını poza bilər.
5) Hormonal dəyişikliklər
Hormonal balansın pozulması da saçın erkən ağarmasına təsir göstərə bilər. Xüsusilə, tiroid və digər hormonlarla bağlı problemlər, saçın rəngini dəyişdirə bilər. Qadınlarda hamiləlik və ya menopauza dövründə baş verən hormonal dəyişikliklər də bu prosesə təsir edə bilər.
6) Autoimmun xəstəliklər
Bəzi autoimmun xəstəliklər də saçların erkən ağarmasına səbəb ola bilər. Məsələn, vitiligo adlı xəstəlikdə, bədənin immun sistemi saç follikullarını hədəf alır və melanin istehsalını dayandırır. Bu vəziyyət, saçın ağarmasına səbəb ola bilər.
7) Təhlükəli kimyəvi maddələrin təsiri
Kimyəvi maddələr və ya tez-tez istifadə olunan saç boyaları, şampunlar və saç qayğı məhsulları da saçın rəngini dəyişdirə bilər. Bəzi kimyəvi maddələr saçın strukturuna və sağlamlığına zərər verə bilər ki, bu da piqment istehsalını zəiflədərək saçın ağarmasına gətirib çıxara bilər.
8) Yaşla əlaqəli dəyişikliklər
Təbii olaraq, yaşlandıqca bədənin müxtəlif funksiyaları, o cümlədən saçın rəngini təmin edən piqmentlərin istehsalı azalır. Bu, ən çox 30-40 yaş arasında baş verir. Lakin bəzi insanlar, genetik və digər faktorlar səbəbindən, daha erkən yaşlarda ağarmağa başlayırlar.
Nərminə Abbasova
MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi
Poliqon.info
