Bakı. Trend:
Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan dili üzrəsertifikasiya imtahanının sınaq versiyası üçün onlayn platformaistifadəyə verilib. Azərbaycan dili səviyyəsinin ölçülməsini həyatakeçirən bu imtahanın dilin mühafizəsində nə kimi rolu olacaq?
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanı təhsilininkişafı baxımından nə qazandırır?
Mövzu ilə bağlı Trend-ə danışan Təhsil İşçilərinin HəmrəyliyiAlyansının (TİHA) sədri, təhsil eksperti Əmrah Həsənli bildirib ki,Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən təşkil edilən Azərbaycan diliüzrə sertifikasiya imtahanı ölkəmizdə ana dilinin qorunması,inkişafı və düzgün istifadəsinin təşviq edilməsi baxımından mühümtəşəbbüsdür:
“Bu imtahan təkcə müəllimlər üçün deyil, həm də yazıçılar,jurnalistlər, tələbələr və ümumiyyətlə, ana dili bilikləriniyoxlamaq və təkmilləşdirmək istəyən hər kəs üçün açıqdır. Bubaxımdan, imtahan sadəcə bir bilik yoxlama vasitəsi deyil, həm dədilin inkişafına və cəmiyyətdə Azərbaycan dilinə marağınartırılmasına xidmət edən bir platformadır.
Sertifikasiya imtahanı bir neçə mühüm aspekt üzrə təhsil və dilmədəniyyətinə töhfə verir.
Hər kəs üçün açıq öyrənmə imkanı: Onlayn sınaq platformasıolaraq bu imtahan cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrindən insanlarınAzərbaycan dili biliklərini sınamaq və inkişaf etdirmək üçün rahatbir mühit yaradır. Bu, xüsusilə də müəllimlər, yazıçılar,jurnalistlər və dövlət qulluqçuları üçün əhəmiyyətlidir.
Dilin dəqiq və səlis istifadəsinə təşviq: Sertifikasiyaimtahanında iştirak edən hər kəs Azərbaycan dili qaydalarını dahadərindən mənimsəyir, leksik və qrammatik biliklərini artırır. Bu,gündəlik həyatda və rəsmi yazışmalarda dilin daha düzgünistifadəsinə səbəb olur.
Rəqəmsal təhsilin inkişafı: İmtahanın onlayn olması təhsilsahəsində rəqəmsal transformasiyanın bir hissəsidir. Bu platformasayəsində insanlar istənilən yerdən və istədikləri zaman özbiliklərini yoxlaya bilirlər”.
Ekspert qeyd edib ki, DİM-in çağırışı ilə yazıçıların və digəryaradıcı insanların da bu imtahanda iştirak etməsi Azərbaycandilinin zənginləşməsi və ədəbi dil normalarının qorunmasıbaxımından əhəmiyyətlidir.
“Yazıçı və jurnalistlər üçün praktiki faydalar: Azərbaycandilinin qaydalarını yüksək səviyyədə bilmək yazıçıların vəjurnalistlərin əsərlərində və məqalələrində daha dəqiq və təsirliüslub yaratmasına kömək edir.
Terminologiyanın və dil mədəniyyətinin qorunması: İmtahanvasitəsilə dilə olan diqqət artır, bu da milli leksik fonduninkişafına, arxaizmlərin, dialektizmlərin və müasir dilin harmonikistifadəsinə müsbət təsir göstərir.
Cəmiyyətin ana dilinə münasibətinin güclənməsi: Azərbaycan dilisadəcə ünsiyyət vasitəsi deyil, milli kimliyimizin ifadəsidir.İnsanların bu imtahana qoşulması və öz biliklərini artırmağaçalışması cəmiyyətdə dilə olan marağı və hörməti artırır.
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanı bilik yoxlamavasitəsi olmaqla yanaşı, həm də dilimizin qorunması və inkişafıistiqamətində mühüm bir təşəbbüsdür. Müəllimlər, yazıçılar,jurnalistlər və dilə marağı olan hər kəs bu platformadanyararlanaraq, Azərbaycan dilini daha səlis və dəqiq istifadə etməyiöyrənə bilər. Bu, həm şəxsi inkişaf, həm də ümumilikdə cəmiyyətindil mədəniyyətinin yüksəlməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsbedir.
Azərbaycan dili milli varlığımızın sütunlarından biridir və bucür imtahanlar vasitəsilə onun qorunması və inkişafına birlikdətöhfə vermək mümkündür”,- deyə o əlavə edib.
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Təhsildə Təhlil vəKommunikasiyalar Mərkəzinin rəhbəri Kamran Əsədovisə mövzu ilə bağlı Trend-ə bildirib ki, Azərbaycan Dili üzrəSertifikasiya İmtahanı təhsilin inkişafı və dilin mühafizəsibaxımından əhəmiyyətli təsirlərə malikdir.
“Bu imtahan, müəllimlərin peşəkar səviyyəsini yüksəltməkləyanaşı, Azərbaycan dilinin qorunması və inkişafına da mühümtöhfələr verir.
Sertifikasiya imtahanları müəllimlərin bilik və bacarıqlarınıqiymətləndirməklə onların peşəkar inkişafına təsir göstərir.Keçirilən imtahanlarda iştirak edən müəllimlərin böyük əksəriyyətikeçid balını toplayır, bu da onların bilik səviyyəsinin ölçülməsivə qiymətləndirilməsi üçün effektiv bir mexanizm olduğunu sübutedir. Nəticələr göstərir ki, müəllimlərin müəyyən bir hissəsiyüksək nəticə göstərir, bu da tədris prosesində keyfiyyətinyüksəlməsinə səbəb olur.
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanları yalnız biliklərinyoxlanılması məqsədinə xidmət etmir, həm də müəllimlərin peşəkarinkişafını təşviq edir. Bu imtahanlara hazırlaşmaq üçün müəllimlərmüvafiq materialları öyrənir, dil bacarıqlarını təkmilləşdirir vəyeni metodikalara yiyələnirlər. Bununla yanaşı, dövlət tərəfindənmüəllimlər üçün xüsusi metodik vəsaitlər hazırlanaraq onlarınistifadəsinə verilir ki, bu da sertifikasiyanın effektivliyiniartırır”.
O qeyd edib ki, dilin mühafizəsi baxımından sertifikasiyaimtahanları mühüm rol oynayır:
“İmtahan sualları və qiymətləndirmə meyarları dilin düzgünistifadəsini təşviq edir, müəllimlərin qrammatik və üslubinormalara daha ciddi riayət etməsinə səbəb olur. Azərbaycan diliüzrə sertifikasiyanın Ümum-Avropa Tövsiyə Çərçivə Sənədinə uyğunşəkildə aparılması dilin beynəlxalq standartlarauyğunlaşdırılmasına və daha geniş tanınmasına şərait yaradır. Busistemə əsasən, dil bilikləri müxtəlif səviyyələrə bölünür və hərbir səviyyə üzrə konkret bacarıqlar müəyyən edilir.
Dünya təcrübəsinə nəzər saldıqda, Avropa ölkələrində dillərinöyrənilməsi və qiymətləndirilməsi üçün tətbiq edilən standartlarınoxşar olduğu görünür. Bir çox ölkədə müəllimlərin dil biliklərininsertifikatlaşdırılması onların peşəkarlığının artırılması və tədriskeyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədilə həyata keçirilir. Azərbaycanda bu yanaşmanı qəbul edərək öz sertifikasiya sistemini bubeynəlxalq standartlara uyğunlaşdırır ki, bu da dilimizininkişafına və qloballaşma dövründə mühafizəsinə töhfə verir.
Azərbaycan Respublikasının təhsil qanunvericiliyinə əsasən,müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması və attestasiyasıvacib tələb kimi müəyyən olunub. Sertifikasiya imtahanları məhz buqanunların tələblərinə uyğun olaraq həyata keçirilir və təhsilsistemində keyfiyyətin artırılması üçün mühüm alət rolunu oynayır.Müəllimlərin sertifikasiyadan keçməsi onların bilik vəbacarıqlarının standartlara uyğunluğunu yoxlamaqla yanaşı, dilindüzgün istifadəsini təşviq edir və ümumilikdə tədris prosesininkeyfiyyətini yüksəldir”.
“Sertifikasiya imtahanlarının nəticələri göstərir ki, bu sistemmüəllimlərin hazırlıq səviyyəsini obyektiv qiymətləndirməyə imkanyaradır. Müəllimlərin əksəriyyəti keçid balını toplasa da, bəzimüəllimlər üçün əlavə hazırlıq mərhələləri tələb olunur. Bu dasertifikasiyanın yalnız yoxlama prosesi deyil, həm də müəllimlərininkişafına istiqamətlənmiş bir mexanizm olduğunu sübut edir.
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanlarının tətbiqitəhsilin inkişafı və dilin qorunması baxımından mühüm əhəmiyyətkəsb edir. Müəllimlərin dil biliklərinin və pedaqoji bacarıqlarınınqiymətləndirilməsi, onların peşəkar inkişafına stimul verir,tədrisin keyfiyyətini artırır və Azərbaycan dilinin qorunubsaxlanılmasına xidmət edir. Bu yanaşma dilin normativ qaydalarınadaha ciddi əməl edilməsinə şərait yaradır, qloballaşan dünyadaAzərbaycan dilinin mövqeyini gücləndirir və gələcək nəsillərin dilbiliklərinin daha yüksək səviyyədə formalaşmasına yardımçı olur”, -deyə K.Əsədov vurğulayıb.
