Fasiləli oruc tutmaq xroniki qaraciyər iltihabının qarşısını alır

Məlum olub ki, aralıq oruc tutmaq qaraciyərin iltihabı və xərçəngin qarşısını ala bilir.

Hafta.az-ın “New Atlas”a istinadən yazdığına görə, genetik xüsusiyyətlər və artıq çəki kimi səbəblərdən qaynaqlanan alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi müalicə olunmazsa, alkoqolsuz steatohepatit (NASH) kimi daha irəli səviyyəyə keçər, qaraciyərin iltihablandığı NASH də xərçəngə səbəb ola bilər.

Almaniya Xərçəng Araşdırma Mərkəzi və Tübingen Universitetinin alimləri son illər populyarlıq qazanan aralıq orucun bu xəstəliklərə təsirini araşdırıblar.

“Cell Metabolism” elmi jurnalında dərc edilən araşdırma çərçivəsində siçanlar 32 həftə yağ və şəkərlə zəngin qidalarla qidalanıb. Sonra bir qrup siçan bu şəkildə yeməyə davam edərkən, digər qrup 5-2 aralıq oruc tutub: Siçanlar həftədə 5 gün yemək yeyib və ardıcıl olmayan iki gün ərzində heç bir şey yemədən yalnız su içiblər.

Oruc olmayan günlərdə yüksək kalorili qidalarla qidalanan siçanlar kökəlməyib, qaraciyər xəstəliyinin daha az əlamətləri göstərib və qaraciyərin zədələnməsini göstərən biomarkerlərin səviyyəsi aşağı olub. Bu heyvanların NASH-ə davamlı olduğu qeyd edilib.

Digər tərəfdən, məhdudiyyətsiz qidalanan birinci qrupdakı siçanlar kökəlib, bədən yağını artırıb və qaraciyərin xroniki iltihabından əziyyət çəkirmiş.

Alimlər həmçinin qeyd ediblər ki, NASH olan siçanlarda 4 ay fasiləsiz orucdan sonra onların qan dəyərləri yaxşılaşıb, qaraciyərlərində yağ və iltihab azalıb.

Tədqiqatın müəlliflərindən biri Matias Heykenvalder tapıntıları şərh edir: "Bu, bizə göstərir ki, 5-2 aralıq oruc həm NASH və qaraciyər xərçənginin qarşısının alınmasında, həm də müəyyən edilmiş xroniki qaraciyər iltihabının müalicəsində böyük potensiala malikdir".

Bu dəyişikliklərə səbəb olan mexanizmi araşdıran tədqiqatçılar bu pəhrizin qoruyucu təsirindən iki zülalın məsul olduğunu müəyyən etdilər: PPAR-alfa və PCK1. Yağ turşularının parçalanmasını artırmaq və yağ yığılmasının qarşısını almaq üçün birlikdə işləyən bu zülallar siçanlarda əlil olduqda, aralıq oruc tutma nə iltihabın, nə də fibrozun qarşısını ala bilməyib.

Bu zülallar NASH olan insanlardan alınan toxuma nümunələrində də aşağı səviyyədə görünür. Siçanlara verildikdə, PPAR-alfa təsirlərini təqlid edən bir dərman, aralıq orucun maddələr mübadiləsinə bəzi təsirlərini yarada bilib. Digər tərəfdən, hələ də PCK1-in təsirini təqlid edən heç bir dərman yoxdur.

Heykenvalder əlavə edir: "Uzun müddətdə ciddi pəhriz saxlaya bilməyən insanlar həmişə olacaq. Buna görə də orucun qoruyucu təsirlərini tam şəkildə təqlid etmək üçün hansı dərman birləşmələrindən istifadə edə biləcəyimizi araşdırmaya davam etmək istəyirik”.