Rusiya Federasiyasında Şimali Qafqaz Federal Universitetində təhsil alan Türkmənistandan olan 7 gənc etiraz aksiyasına görə 10 sutka həbs edilib. Kafkazskiy uzel" (“Qafqaz düyünü”"nün xəbərinə görə, tələbələr SKFU-nun qarşısına dinc şəkildə toplaşaraq, hüquqlarını rəhbərliklə müzakirə ediblər, lakin polis onları kobud şəkildə “burmağa” və döyməyə başlayıb. Etirazın səbəbi universitet tərəfindən ayrı-seçkilik və Kursk və ya Belqorod vilayətinə məcburi köçürmə olub.
Universitet rəhbərliyi və təhlükəsizlik qüvvələrinin türkmən tələbələrə təzyiqi (Stavropol)
Tələbələrdən birinin nəşrə verdiyi məlumata görə, bu tədris ilində universitet 1000-dən çox Türkmənistan vətəndaşını qəbul edib. Çoxları dekabrın sonunda, sessiyanın əvvəlində gəldilər və dərhal təzyiqlərlə üzləşdilər. Onları hədələyiblər ki, imtahana buraxılmayacaqlar, rus dilini zəif bildiklərinə görə xaric olunacaqlar və köçürməyi təklif ediblər. Bəziləri qorxdu və razılaşdı, bəziləri isə sadəcə olaraq sessiyaya hazırlaşmağa başladılar. Onlara təzyiq göstərməyə başladılar.
“Onları hər gün yataqxanada yoxlamağa başladılar. Otaq qarışıq idisə, sizi qovmaq üçün səbəblər tapdılar. Bir yerdə işləyirlərsə, məsələn, otaqda Yandex.Çatdırılma çantası tapırlar, hesabat yazırlar, çantanı götürürlər, ya da qovarlar. Oğlanlardan hər gün yataqxanaya məlumat vermələri tələb olunurdu. Bir dəfə də olsa qeydiyyatdan keçməsəniz, xaric ediləcəksiniz. Məsələn, bütün gün yataqxanadan çıxmayan 3 oğlanı qovulublar və guya yataqxanada nişanı olmadığına görə qovulublar”, “Qafqaz Düyünü”nün mənbəsi bildirib.
Onun sözlərinə görə, sessiyada yaxşı nəticələr və səlis rus dili də administrasiyanın insanı rahat buraxacağına zəmanət deyil. Belə ki, bütün imtahan suallarına yaxşı cavab verən tələbələrdən biri müəllim tərəfindən “incimə” xahişi ilə yenidən imtahan vermək üçün komissiyaya göndərilib. Mənbənin sözlərinə görə, o, administrasiyanın ona “bir dənə də türkmənin imtahana buraxılmaması” əmrini verdiyini etiraf edib.
Bu münasibətə görə SKFU-da bir çox oğlanlar əslində Şimali Qafqazın başqa şəhərlərinə köçməyə başladılar. Karaçayevsk, Çerkessk, Yessentuki və Maykop universitetləri abituriyentlərə onları qəbul etməyə hazır olduqlarını bildirən sertifikatlar veriblər. Lakin SKFU-da həmkarların fikirlərinə və tələbələrin özlərinin istəklərinə məhəl qoyulmayıb. Sonuncuların yalnız iki alternativi qaldı: Ukrayna ilə həmsərhəd olan və 2024-cü ilin avqustundan hərbi əməliyyatların davam etdiyi Belqorod və ya Kursk bölgələri.
Mənbə bildirib ki, nədənsə məcburi köçürmə yalnız türkmənlərə aiddir. Özbəklər, taciklər və ya ərəblər kimi digər əcnəbiləri tərk etməyə məcbur edilmir.
Martın 7-də tələbələr SKFU binasının qarşısına toplaşaraq ayrı-seçkiliyə etiraz ediblər və istədikləri universitetlərə köçürülməsini tələb ediblər. Lakin rəhbərlik onlardan imtina etməkdə davam etdi və sonda polisə müraciət etdi. Turkmen.com-un mənbələrdən əldə etdiyi videodan da göründüyü kimi, azı onlarla təhlükəsizlik qüvvəsi dinc dayanmış tələbələr qrupuna yaxınlaşaraq kobud güc tətbiq edərək, oğlanları saxlamağa başlayır. Yenicə yaxınlaşan bəzi adamları da saxlayıblar.
“Orada qızlar da var idi və onlar günahsız oğlanları müdafiə etməyə başladılar. Onları, hətta qızı da döyməyə başladılar. Biri zərbədən yıxılıb. İnsanlar qışqırırdılar: “Rus qanunu hanı?!” Onları niyə götürürsən?!» "Heç kim qulaq asmadı" deyə mənbə əlavə etdi.
Onun sözlərinə görə, ertəsi gün yataqxanalara yenidən baxış keçirilib. Səhər saat 5-6 radələrində universitet və polis əməkdaşları Türkmənistandan olan gənc oğlan və qızların otaqlarına soxularaq girməyə başladılar. Hadisə şahidlərindən biri bildirib ki, qonşusu Arslan Xocaniyazov pasportunu vermədiyi, sadəcə olaraq sənədi göstərdiyi üçün onun qolundan yapışaraq polislər tərəfindən axtarışa verilib. Digəri qonşusu Mədinənin bir kağıza imza atması tələb olunduğunu və onun imtinasına cavab olaraq kağızın üzünün yanında şəklini çəkdiyini paylaşıb.
Bu arada aksiyada saxlanılan şəxslər martın 8-də Stavropolun Leninski Rayon Məhkəməsi tərəfindən polis əməkdaşının qanuni tələbinə tabe olmamaqda, bəziləri isə xırda xuliqanlıqda təqsirli bilinib. Onlara 10 sutka inzibati həbs cəzası verilib.
Saxlanılanların adlarını təqdim edirik:
Atayev Qayqızız,
Annaev Axmet,
Amandurdıyev Saxıt,
Çaryev Osman,
Əmənov Rüstəmmühəmməd,
Saparov Hacımirat,
Məmmədov Dövlətmirat.
Prokurorlar iddia edirlər ki, saxlanılan şəxslərin hər biri “xidməti avtomobilin hərəkətinə mane olub, polisin qanunsuz hərəkətlərini dayandırıb xidməti avtomobilə keçməsi barədə göstəriş verdikdən sonra onlar qaçmağa cəhd ediblər”; və ya SKFU binasında kobud sözlər işlədib, bundan sonra o da polisdən gizlənməyə çalışıb. Təqsirləndirilən şəxslərin adları istisna olmaqla, məhkəmənin hökmləri eynidir. Çaryevin qərarında məhkəmə təqsirləndirilən şəxs qismində Çaryevin özünün, eləcə də R.Amanov və Şahgüseynovun A.M.-nin adını çəkərək, konkret kimin cavabdeh olması ilə bağlı tam çaşqınlıq yaradır, baxmayaraq ki, sonuncunun adı hətta saxlanılan tələbələr arasında yoxdur.
Tələbələrin hüquqları vəkillər tərəfindən qorunur. Onlardan biri bildirib ki, vəkillər həbslə bağlı bütün qərarlardan apellyasiya şikayəti verir və SKFU-ya “tələbələrin təhsil və köçürmə haqqında şəhadətnamələrin verilməsi üçün ərizələrin təqdim edilməsi, bu cür sertifikatların verilmə tarixləri, habelə sənədlərin təqdim edilməsi barədə təsdiq edilmiş məlumat və sənədlərin təqdim edilməsi tələbi ilə vəkil sorğusu göndərir.
Əziz Mustafa, Oxuməni.az
