Bu gün Azərbaycanda qeyd olunan Od çərşənbəsi münasibətilə Litvanın ölkəmizdəki Səfirliyi öz sosial səhifəsində Azərbaycan xalqına təbrik ünvanlayıb. Həm də, litvalıların mədəniyyətinin bir hissəsi olan çox bənzər bir bayram ənənəsi ilə müqayisəli şəkildə.
Hafta.az-ın yazdığına görə, sən demə eynilə Od çərşənbəsinə bənzəyən bir ənənə də Litvada minillərdir ki, qeyd olunur. Litvalılar Od çərşənbəsinin ekvivalenti olan ənənəvi Uşgavenes festivalı (Mardi Qras) zamanı baharın tez gəlməsi üçün qışı qovmağa çalışırlar.
Uşgavenes, Od çərşənbəsindən əvvəlki gecə, qışın/şərin simvolunun (Morė) yandırıldığı gecə başlayır. Festival iştirakçıları adətən satirik xarakter daşıyan maskalar və kostyumlar geyinirlər. Qış Laşininis və bahar Kanapinis təcəssümü arasında mübarizə aparılır. Əlbəttə, Bahar həmişə qalib gəlir!
Festivalın minilliklərə uzanan arxaik kökləri var. Litva mədəniyyəti qədim simvolizmlərin, ritualların və onların mənalarının bir hissəsini hələ də qoruyub saxlayır.
Uşgavenes həm də Pancake Günü adlanır. Çünki dadlı pancake bütün il boyu sağlamlıq və güc təmin etmək üçün doyunca yeyilir.
Məlumat üçün bildirək ki, Mardi Qras, baharın gəlməsi üçün qışın qovulmasını simvolizə edən və qış bayramının son gününü qeyd edən arxaik qış festivalıdır. Bayram xalq yumorunun gözəlliyi və yaradıcılığı ilə hər kəsi valeh edir. Bayramın əsas simvolları gülməli görünən maskalar, xüsusi kosryumlar, dadlı pancake, “donuz oğlan” Laşininis və bahar Kanapinis arasındakı döyüş və şərin simvolu Morenin yandırılmasıdır.
XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəlində Mardi Qras Litvanın Jimaitija istisna olmaqla, əksər bölgələrində demək olar ki, unudulmuşdu. Lakin 1985-1990-cı illərdə digər bölgələr də Jemaitsi Mardi Qras adət-ənənələrini yenidən canlandırdı. Mardi Qrasın adı Lentin adından, ikincisi isə "gaveti" (zəifləmək) və "gautis" (yer qış yuxusundan sonra ayılır) sözlərindən gəlir. Keçmişdə Zrovetide Ragutis festivalı adlanırdı. Mardi Qras qədim zamanlardan bəri bütün Avropada tanınır.
Xalq təfəkkürünə görə, Mardi Qras gedən qışla qarşıdan gələn bahar arasındakı keçiddir. Təbiətinə görə, Mardi Qras karnavala bənzəyir - bu, heç bir kilsə ayinləri ilə əlaqəsi olmayan xalq festivalıdır (festivalın vaxtının Pasxa vaxtından asılı olması istisna olmaqla). Mardi Qras Pasxadan 47 gün əvvəl qeyd olunur, buna görə də tarix hər il fevralın 3-dən martın 9-dək dəyişir.
Litvada bu bayram şəhərin mərkəzi meydanlarında və xalq məişət muzeyində qeyd olunur.
