ABŞ-ın Tehrana təzyiqlərini artırması İraqın elektrik istehsalı üçün İrandan təbii qaz tədarük etməsini çətinləşdirib. Bu səbəbdən Bağdad rəhbərliyi alternativ enerji mənbələri axtarışına başlayıb və üzən terminal qurmaq üçün planlar hazırlayır.
Valyuta.az xəbər verir ki, İraq İrandan qaz tədarükündə qeyri-müəyyənlik yaşadığı üçün ilk dəfə mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) alışına yönəlib. Bu isə ölkədə elektrik çatışmazlığı riskini artırır.
Məsələyə yaxın mənbələrin bildirdiyinə görə, Bağdad LNG idxal edə bilmək üçün üzən terminal kimi istifadə olunacaq xüsusi bir gəmi əldə etmək məqsədilə müxtəlif şirkətlərlə geniş danışıqlar aparır. İraqın "Cənub Qaz Şirkəti"nin baş direktoru Həmzə Əbdül Baqi verdiyi açıqlamada Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) mənşəli bir şirkətlə həm LNG tədarükü, həm də üzən terminalın gətirilməsi üçün planların müzakirə edildiyini bildirib.
İraqın LNG alışına yönəlməsi, keçmiş ABŞ prezidenti Donald Trampın İran üzərində təzyiqləri artırmaq strategiyası çərçivəsində Vaşinqtonun Bağdada İran qazı və elektrik enerjisi idxalı üçün verdiyi sanksiya istisnasını ləğv etməsi ilə üst-üstə düşür. Ölkənin yay aylarında enerji tələbatı artmazdan əvvəl üzən LNG idxal terminalı üçün müqavilə bağlaması çətin görünür, çünki bu tip terminalların fəaliyyətə başlaması adətən bir ildən çox vaxt tələb edir və hazırda qlobal bazarda bu cür gəmilərin sayı məhduddur.
İrandan alınan elektrik İraqın ümumi enerji tələbatının yalnız kiçik bir hissəsini təşkil etsə də, ölkə elektrik stansiyalarını işlətmək üçün İran qazından asılıdır. Lakin texniki və maliyyə problemləri səbəbindən qaz tədarükündə tez-tez fasilələr yaşanır.
ABŞ-ın tətbiq etdiyi məhdudiyyətlər İraqın İran qazını almasını daha da çətinləşdirir və təbii qazın azalması 45°C-dən yüksək temperaturun qeydə alındığı yay aylarında daha çox elektrik kəsintilərinə səbəb ola bilər. İraq elektrik nazirliyinin sözçüsü Əhməd Musa yerli xəbər agentliyi INA-ya verdiyi açıqlamada bildirib ki, Bağdad və Mərkəzi Fərat bölgəsindəki elektrik stansiyalarına son iki ayda qaz tədarükü dayandırılıb. O, Cənubi İraqdakı elektrik stansiyalarına qaz verilişinin də qeyri-sabit olduğunu əlavə edib.
İraq alternativ yanacaq tədarük etmək üçün həftəlik 600 milyon kub fut LNG idxal etməyi və ölkənin limanlarında üzən platformalar qurmağı planlaşdırır. Hökumət bu sistemin yay aylarından əvvəl fəaliyyətə başlamasını gözlədiyini açıqlayıb.
Həmzə Əbdül Baqi üzən LNG idxal terminalının istifadəyə verildikdən sonra İraqın İran qazından aldığı həcmin təxminən 50%-ni əvəz edə biləcəyini bildirib.
LNG idxal gəmiləri kimi istifadə olunan üzən saxlama və yenidən qazlaşdırma qurğularının quraşdırılması bir ildən çox vaxt apara bilər. 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsindən sonra Avropada sürətlə inşa edilən bu cür terminalların tikintisi aylarla davam etmişdi. Hazırda qlobal bazarda bu tip üzən terminalların məhdud sayda olması İraqın enerji planlarını daha da çətinləşdirə bilər.
Paşa Məmmədli
