AZ

Qlobal Bakı Forumu: beynəlxalq münasibətlərdəmühüm siyasi-intellektual platforma


Mahir Süleymanlı
Milli Məclisin deputatı

13-15 mart 2025-ci il tarixlərin keçirilən XII QlobalBakı Forumu bir daha sübut etdi ki, Bakı artıq sadəcəregion üçün deyil, bütövlükdə beynəlxalq ictimaiyyətüçün önəmli bir siyasi intellektual platformayaçevrilib. “Dünya düzəninin yenidən düşünülməsi: Çağırışların fürsətə çevrilməsimövzusu ətrafındaaparılan müzakirələr qlobal miqyasda yarananmürəkkəb transformasiya proseslərinin, yenitəhlükəsizlik arxitekturasının enerji siyasətindədəyişikliklərin dərin təhlilinə imkan yaradıb.

Prezident İlham Əliyev Forumda çıxışı zamanı bir neçəəsas strateji istiqamət üzrə mühüm mesajlar verib. Dövlətimizin başçısı yalnız bir ölkənin milli baxışlarınıəks etdirməklə kifayətlənməyib, eyni zamanda dünyanizamında dəyişikliklərə dair rasional inklüzivyanaşmanı təklif edib. Bu çıxış həm daxili siyasətinsabitliyinə, həm beynəlxalq əlaqələrin çoxşaxəliinkişafına əsaslanır.

Qlobal Bakı Forumu sadəcə konfrans formatında deyil, beynəlxalq tərəfdaşlıq dialoq mədəniyyətinin yenimərhələsi kimi qəbul olunur. Azərbaycan Prezidentiçıxışında bu Forumun təşkilatçısı olan Nizami GəncəviBeynəlxalq Mərkəzinin rolunu xüsusi qeyd etdi. Mərkəzin yalnız intellektual resurs deyil, həm praktik təşəbbüslərin təşviqçisi kimi çıxış etməsi onunbeynəlxalq nüfuzunu artırır. COP29 tədbirləriçərçivəsində Mərkəzin təşkil etdiyi 16 panel müzakirəsi, aktiv pavilyon fəaliyyəti iştirakçılarınmüzakirələrə cəlbi onun qlobal ekoloji enerjigündəliyində fəal mövqe tutduğunu nümayiş etdirdi.

Cənab İlham Əliyevin çıxışında xüsusi yer tutanistiqamətlərdən biri enerji siyasəti yaşıltransformasiya oldu. Azərbaycanın faydalı qazıntılarlazəngin olması faktı fonunda bərpaolunan enerjiyə keçidsiyasəti strateji məsuliyyət kimi təqdim olundu. Dövlətimizin başçısı qeyd etdi ki, 2030-cu ilə qədər 6.5 giqavat əlavə enerji gücü günəş, külək hidroresurslardan əldə olunacaq. Bu yanaşma təkcədaxili enerji balansını dəyişmək deyil, həm ölkəninixrac portfelini genişləndirmək məqsədi daşıyır.

Burada məqsəd yalnız neft qazla deyil, həm yaşılenerji ilə dünya bazarlarında iştirak etməkdir. Bu isəhəm iqtisadi gəlirlərin diversifikasiyasına, həm beynəlxalq reputasiyanın yüksəlməsinə xidmət edir. İmzalanmış müqavilələr real investisiya layihələribu məqsədlərin reallaşmasına əsaslı zəmin yaradır.

Azərbaycanın hazırda 12 ölkəyə, əsasən Avropadövlətlərinə təbii qaz ixrac etməsi ölkənin enerjidiplomatiyasını real nəticəyə çevirmişdir. AvropaKomissiyasının Azərbaycanıetibarlı tərəfdaşkimitanıması bu siyasətin uğurunu sübut edir. Yeni enerjikabeli layihəsinin reallaşması isə Azərbaycanı Pan-Avropa enerji təhlükəsizliyində daha strateji oyunçuyaçevirəcək. Bu, sadəcə enerji tədarükü deyil, həm çoxtərəfli siyasi əməkdaşlığın mühüm dayağıdır.

Cənab İlham Əliyevin bildirib ki, təkcə enerjisərvətlərinin olması kifayət deyil: Siz gərəkqonşularınızla, onların qonşuları ilə yaxşı münasibətdəolasınız ki, enerji, təhlükəsizlik bağlantı layihələriniicra edə biləsiniz. Bu fikirlər Azərbaycanın qonşuluqsiyasətinin regional sabitliyə verdiyi töhfənin əsasfəlsəfəsini əks etdirir.

Dünya düzənində baş verən geosiyasi dəyişikliklər, xüsusilə Asiya-Avropa ticarət əlaqələrində yenimarşrutlara ehtiyac Azərbaycanın tranzit-logistikaimkanlarını daha da ön plana çıxarır. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, son geosiyasi dəyişikliklərdən irəligələrək Azərbaycandan keçən yüklərin daşınmasıhəcmi kəskin şəkildə artmışdır. Bu artım təkcə mövcuddəmir yolları liman infrastrukturunun yetərliliyi ilədeyil, həm vaxtında görülmüş hazırlıq işləri iləəlaqədardır.

Hazırda əsas vəzifə bu buraxılış qabiliyyətiniartırmaqdırlimanların genişləndirilməsi, dəmiryollarının modernləşdirilməsi gömrükprosedurlarının sürətləndirilməsi bu istiqamətdə atılankonkret addımlardır. Bu da öz növbəsindəAzərbaycanın regionun nəqliyyat qovşağınaçevrilməsini daha da sürətləndirir.

Pandemiya dövründə 80-dən çox ölkəyə göstərilənhumanitar maliyyə yardımı Azərbaycanınbeynəlxalq sistemdə sosial məsuliyyət modelinəəsaslanan siyasətini nümayiş etdirdi. Dövlət başçısınınçıxışında qeyd edildiyi kimi, Avropa tərəfdaşları iləfəal əlaqədə olaraq Qlobal Cənub ilə Qlobal Şimalarasında körpü salan tərəf kimi öz rolumuzu gördük. Düşünürəm ki, uğur qazandıq, çünki COP29 zamanıbir sıra mühüm məsələlər üzərində razılığa gəlməkasan deyildi. Bu yanaşma, sadəcə diplomatikmünasibətlərin qurulması deyil, həm beynəlxalqbalansın qorunmasına dəstəkdir.

Forumda səsləndirilən fikirlər göstərdi ki, çağdaşdünyada sabitliyin tərəqqinin əsas yolu dialoq, qarşılıqlı hörmət inklüziv yanaşmalardır. Prezidentİlham Əliyevin çıxışı bu istiqamətdə bir növkonseptual çərçivə rolunu oynadı. Bu, yeni dünyadüzənində siyasi tarazlıqların formalaşması, enerji təhlükəsizlik məsələlərində məsuliyyətli davranış çoxtərəfli əməkdaşlıq ruhudur.

XII Qlobal Bakı Forumu bu mənada sadəcə debatməkanı deyil, həm strateji baxışların formalaşdığı, siyasi iradələrin birləşdiyi platforma kimi beynəlxalqsistemin inkişafına mühüm töhfə verir.

Seçilən
0
6
veteninfo.az

7Mənbələr