Üç ildən çox davam edən müharibədən sonra Ukrayna ABŞ-ın dərhal atəşkəs təklifi ilə razılaşıb. Ukrayna və ABŞ hökumətlərinin birgə bəyanatına görə, 30 günlük atəşkəs Rusiyanın eyni şərtlərlə razılaşması şərti ilə qüvvəyə minəcək...
Poliqon xəbər verir ki, Politico-nun məlumatına görə, saziş layihəsi Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərində dövlət katibi Marko Rubionun başçılıq etdiyi Amerika nümayəndə heyəti ilə Ukrayna Prezident Aparatının rəhbəri Andrey Yermakın təmsil etdiyi Ukrayna tərəfi arasında səkkiz saatlıq danışıqlar zamanı hazırlanıb.
X sosial şəbəkəsində razılaşmanı şərh edən Zelenski vurğulayıb: "30 günlük tam müvəqqəti atəşkəs, təkcə Qara dənizdə deyil, həm də bütün cəbhə xətti boyunca raket, dron və bomba hücumlarının dayandırılması. Ukrayna bu təklifi qəbul etməyə hazırdır - biz bunu müsbət addım kimi qəbul edirik və indi də Rusiyanı qəbul etməyə hazırıq".
ABŞ prezidenti Donald Tramp isə öz növbəsində bu planı Vladimir Putinlə müzakirə etməyi planlaşdırdığını bildirib.
Trampın planı - Ağ Ev Ukrayna, Rusiya və Avropaya nə təklif edib?
1. Döyüş dərhal dayandırıla bilər - Rusiya razılaşarsa
Tramp administrasiyası atəşkəs planını Moskvaya təhvil verəcək. "Top indi onların meydançasındadır", deə Rubio bildirib.
Hələlik Kreml hərbi əməliyyatlarda fasilədən başqa heç bir şərt irəli sürməyib və Rusiya hökuməti Trampın bu yanaşmasını bəyənir.
Razılaşmaların əsas müddəalarına görə, atəşkəs humanitar tədbirlərə, o cümlədən əsirlərin mübadiləsinə, mülki girovların azad edilməsinə və "zorla köçkün edilmiş ukraynalı uşaqların geri qaytarılmasına" imkan verəcək.
2. Putin razılaşacaqmı?
Moskvanın ilkin reaksiyası təmkinli olub. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova TASS-a açıqlamasında deyib: "Biz yaxın bir neçə gün ərzində ABŞ nümayəndələri ilə təmasların olmasını istisna etmirik".
Buna baxmayaraq, Qərb Putinin davamlı sülh əldə etmək istəyinə şübhə ilə yanaşır. Rusiya Çin, İran və Şimali Koreyadan hərbi yardım almağa davam edir ki, bu da cəbhədəki mövqelərini gücləndirir. Bundan əlavə, Kreml işğal olunmuş ərazilərin beynəlxalq səviyyədə tanınması və Avropa sülhməramlılarına qadağa qoyulması da daxil olmaqla, tələblərini yerinə yetirməkdə israrlıdır. Trampın təzyiqi ilə bu şərtlərdən əl çəkəcəkmi?
3. ABŞ Ukrayna ilə kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsini bərpa edir
Vaşinqton Kiyevə kəşfiyyat məlumatlarının verilməsini bərpa edib və həmçinin, ehtimal ki, hərbi dəstəyi də əhatə edən "təhlükəsizlik yardımını" bərpa edəcəyinə söz verib.
4. Bu sülh müqaviləsi deyil
Təklifin şərtlərinə görə, bu, yalnız hərbi əməliyyatların müvəqqəti dayandırılmasıdır və bu, hər iki tərəfin razılığı ilə uzadıla bilər. Atəşkəsdən sonra uzunmüddətli nizamlama üzrə danışıqlara başlanmalıdır.
5. Bu, faydalı qazıntılarla bağlı müqavilə deyil
Tramp daha əvvəl ABŞ-ın litium, uran və titan kimi kritik mineralların Ukrayna ehtiyatlarına daxil olmaqda maraqlı olduğunu bildirmişdi. Zelenskinin Ağ Evə son səfəri zamanı Amerika şirkətlərinə onları inkişaf etdirmək hüququ verən müqavilə imzalaması gözlənilirdi. Lakin Tramp və onun vitse-prezidenti Cey Di Venslə qızğın mübahisə səbəbindən danışıqlar iflasa uğrayıb.
Atəşkəsi elan etdikdən sonra Tramp jurnalistlərə bildirib ki, Zelenski gələcək danışıqlar üçün Ağ Evə dəvət edəcək.
6. Ukrayna hələ ki, ərazisini verməyib
Danışıqlardan əvvəl Rubio Kiyevə müəyyən güzəştlərin, o cümlədən ərazi güzəştlərinin zəruriliyi barədə xəbərdarlıq edib. Lakin Ciddədə səkkiz saat davam edən müzakirələrdə bu məsələ qaldırılmayıb. Bununla belə, çox güman ki, danışıqlar prosesinin növbəti mərhələlərində buna baxılacaq.
7. Tramp təhlükəsizlik zəmanəti vermədi
Amerika prezidenti açıq şəkildə bildirib ki, o, Ukraynanın gələcək təhlükəsizliyi ilə bağlı "çox" öhdəliklər götürmək niyyətində deyil və hesab edir ki, bu, Avropanın məsuliyyəti olmalıdır. Danışıqlardan sonra verilən birgə bəyanatda bu mövqedə dəyişiklikdən bəhs edilmir.
8. Avropa "iştirak etməlidir"
Ukrayna tərəfi sülh prosesinə avropalı tərəfdaşların cəlb edilməsinin zəruriliyini bəyan edib. Lakin ABŞ-ın bunu dəstəkləyib-dəstəkləmədiyi bəlli deyil. Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen və Böyük Britaniyanın baş naziri Keir Starmer danışıqlardakı irəliləyişdən müsbət danışıblar.
9. Növbədə nə var?
Britaniyanın baş naziri Kir Starmer şənbə günü Avropa liderlərinin görüşünü təşkil etmək niyyətindədir. O, Fransa prezidenti Emmanuel Makronla "istəklilər koalisiyası" - sabit atəşkəsin təmin edilməsi üçün sülhməramlılar göndərmək və ya başqa dəstək vermək istəyən ölkələr qrupu yaratmaq üzərində işləyir.
Tramp administrasiyası "Ukrayna torpağında Amerika çəkmələrinin olmayacağını" vurğuladığı üçün ABŞ bu prosesdə iştirak etməyəcək. Əsas sual koalisiyanın bacarıb-bacarmayacağıdır
Poliqon.info
