Bu gün Qazaxıstanda milli dəyərlərin qorunub saxlanmasına və təbliğinə həsr olunmuş Novruz bayramının - Naurıznamə-nin bir hissəsi olaraq Mədəniyyət və Milli Ənənələr Günü qeyd olunur.
Hafta.az-ın Kazinform-a istinadən yazdığına görə, bu gün əsrlər boyu milli ruhu formalaşdıran adətləri xatırlamaq üçün bir fürsətdir.
Betaşar - ailə dəyərlərinin simvolu
Ənənələr arasında Betaşar xüsusi yer tutur. Qazax mədəniyyətində bu ritual dərin məna daşıyır, gəlinin yeni ailəyə qəbulunu və ərinin qohumları ilə tanışlığını simvolizə edir.
Bu ritual təkcə ailə dəyərlərini deyil, həm də gəlinin gəlinlik paltarında əks olunan xalq yaradıcılığının, o cümlədən mahnı və musiqinin, eləcə də tətbiqi sənətin zənginliyini təcəssüm etdirir. Betaşarın UNESCO-nun qeyri-maddi irs siyahısına daxil edilməsi onun təkcə Qazaxıstan üçün deyil, həm də dünya mədəniyyəti üçün əhəmiyyətini təsdiqləyir.
Atçılıq - azadlıq və gücün simvolu
Qazax irsinin digər ayrılmaz simvolları çöllərin geniş ərazilərində sağ qalmağa kömək edən atçılıq və tazıçılıq olaraq qalır.
Qazaxlar üçün at yalnız nəqliyyat və ya qida mənbəyi deyil, azadlıq, zənginlik və güc simvoludur. Keçmişdə köçərilər var-dövləti atların sayı ilə ölçürdülər və çox vaxt onlarla vergilər ödənilirdi.
Sovet dövründə mal-qaranın sayı xeyli azalsa da, SSRİ-nin dağılmasından sonra ənənəvi atçılıq canlanmağa başladı. Bu gün Qazaxıstan atların sayına görə ilk 10 ölkə sırasındadır və atçılıq ənənələrinə maraq artmaqda davam edir.
Tazı - sadiq yoldaş
Tazı sıradan it deyil, Qazax çölünün əsl simvoludur. Bu arıq, çevik və dözümlü tazılar qədim zamanlardan köçəriləri müşayiət edib, onlara ovlarında kömək göstərivlər.
Tazılar çox seviliblər. Yurdda ona xüsusi yer ayrılır, ona ən yaxşı yemək verilir, ailənin fəxri sayılırdı.
Günümüzdə bu cinsə maraq yenidən canlanır, çünki tazılar öz əcdadlarının adət-ənənələri ilə canlı əlaqədir, qorunub saxlanılması vacib olan mədəni irsin bir hissəsidir.
Milli oyunlar
Qazax mədəniyyətində milli oyunlar xüsusi yer tutur. Məsələn, kokpar, iştirakçıların heyvanın cəsədini yerdən götürərək daşımaq üçün yarışdığı maraqlı at yarışıdır.
Asık atu, sümüklərin (asık) köməyi ilə hədəfi vurmaq lazım olan bir oyundur.
Qızıl qartalla ov da aktual olaraq qalır və böyük tədbirlər zamanı maraq cəlb edir.
Bu oyunlar xalqın mədəni kimliyinin mühüm tərkib hissəsi olmaqla, çöldə yaşamaq sənətini nümayiş etdirir, gücü, dözümlülüyü və strateji düşüncəni inkişaf etdirir.
Xatırladaq ki, Qazaxıstanda ötən ildən Novruz bayramı Naurıznamə adlandırılmağa başlayıb və ardıcıl 10 gün davam edir. Bu il Naurıznamə ongünlüyü çərçivəsində xalqın adət-ənənələrini, mədəniyyətini və tarixini təbliğ etmək məqsədilə ölkə üzrə 1,5 mindən çox tədbirin keçirilməsi planlaşdırılır.
