BMT Baş Assambleyası və İqtisadi və Sosial Şuranın birgə iclasında tərksilah ekspertləri atıcı və yüngül silahların (YAS) geniş yayılmış probleminin təcili həllinin vacibliyini vurğulayıblar. Onlar xəbərdarlıq ediblər ki, münaqişə və böhranlardan getdikcə daha çox əziyyət çəkən dünyada risklər həmişəkindən daha yüksəkdir.
AZƏRTAC BMT-nin saytına istinadla xəbər verir ki, birgə iclasda qeyd olunub ki, bu silahlar müharibələri qızışdırıb, humanitar böhranları şiddətləndirib, sülh və sabitlik səylərini sarsıdıb. Maraqlı tərəflərin qeyd etdiyi kimi, onların yayılmasının qarşısının alınmasının təxirəsalınmazlığı tərksilah və inkişafa inteqrasiya olunmuş yanaşmaların axtarışını getdikcə daha kritik hala gətirib.
“Zorakılığın qarşısının alınması və davamlı inkişafın təmin edilməsi üçün atıcı və yüngül silahlara nəzarət” mövzusunda sessiyanı açan Baş Assambleyanın sədri Filemon Yanq bu tədbirin “PoA” stenoqrafiyası adı ilə tanınan atıcı və yüngül silahların qeyri-qanuni ticarətinin qarşısının alınması üzrə Fəaliyyət Proqramı üzrə irəliləyişləri nəzərdən keçirmək məqsədi daşımadığını, əksinə, qeyri-qanuni axınların dağıdıcı təsirinə, həmin silahlardan sui-istifadəyə diqqət yetirmək üçün təşkil olunduğunu vurğulayıb.
O, bu silahların qeyri-dövlət aktorları tərəfindən sui-istifadə edilməsinə, habelə dünya miqyasında qeyri-sabitliyə və münaqişələrə səbəb olan aşağı qiymətinə görə asanlıqla əldə oluna biləcəyini qeyd edib. Yanq əlavə edib: “2024-cü ildə 580 min insanın zorakılıq nəticəsində öldüyü təxmin edilir ki, onların yarısı odlu silahla qətlə yetirilib. Atıcı silahlar qlobal miqyasda bütün qətllərin təxminən yarısında istifadə olunur”.
Baş Assambleyanın sədri, həmçinin qadınlara və qızlara qeyri-mütənasib təsirləri vurğulayıb və bildirib ki, hesablamalara görə, münaqişə zamanı cinsi zorakılıq hadisələrinin 70-90 faizi atıcı və yüngül silahlarla əlaqəlidir. “Haiti, Cənubi Sudan, Sudan və Sahil regionunun bir çox yerlərində olduğu kimi, münaqişə və post-münaqişə vəziyyətlərində qeyri-qanuni atıcı silahlar və yüngül silahlar sülhü təhlükə altına alır və gələcək qeyri-sabitliyin toxumlarını səpərək davamlı inkişafa mane olan şiddət və münaqişələrin pis dövrəsini yaradır”, -deyə Yanq vurğulayıb.
İclasda üzv ölkələrin hökumətlərinə YAS üzrə daha ciddi və təsirli tədbirlər görmək, qanunverici orqanlara isə müvafiq qanunlar qəbul etmək tövsiyə edilib.
