Qabil Hüseynli: “Rusiyanın zəiflədilməsi dünyanın bir nömrəli vəzifəsi olmalıdır”
Keçmiş dövlət müşaviri, politoloq Qabil Hüseynli Ukrayna böhranı ətrafında cərəyan edən hadisələrlə bağlı “AzPolitika”-nın suallarını cavablandırıb.
Müsahibəni təqdim edirik:
- Qabil bəy, Ciddədə ABŞ ilə Ukrayna arasında atəşkəsə dair ilkin razılaşmanı necə dəyərləndirirsiz? Bu hadisəni Ukrayna diplomatiyasının uğuru adlandırmaq olarmı?
- İmzalanmış müqaviləni hansısa şəkildə təqdim etmək çətindir. Bu, zor gücü ilə, Rusiyanın hansısa maraqlarını ödəmək xatirinə ABŞ Prezidenti Donald Trampın yol verdiyi mənasız bir hərəkətdir və bu, tərəfləri sülhə apara bilməz. Ukrayna tərəfi bu atəşkəs rejiminə tabe olub, öz ərazilərini Rusiyaya güzəştə getməyəcək. Trampın bu məsələdə “quyruq bulaması” hər hansı nəticəyə gətirib çıxarmayacaq. Bağlana biləcək saziş atəşkəs sazişidir, sülh sazişi deyil. Bu, Rusiya və Ukrayna arasındakı düşmənçiliyi heç bir zaman aradan qaldıra bilməz. Məncə, bundan sonra 100 il də keçsə bu ölkələr arasındakı düşmənçiliyi aradan qaldırmaq mümkün olmayacaq.
Amerikaya qaldıqda, onun etdiyi hərkətlər demokratik dünyaya, insan haqqlarına, dəyərlərə xəyanətdən başqa bir şey deyil. ABŞ sözün əsl mənasında azad və mədəni dünyanın prinsiplərinə xəyanət etdi. Nəticə etibarilə təcavüzkar və avtoriatr rejimin xəyanətkar hücumlarını müdafiə etdi.
ABŞ-nin bu məsələdə oynadığı rol prosesi həll etmədi, onun daha da uzanmasına və gələcəkdə ağır nəticələrə gətirə biləcəyinə şərait yaratdı. Ukrayna xalqı mübariz və əzmkardır. Onlar bu cür prinsipial sövdələşməyə getməyə heç zaman razı olmayacaqlar. Ukrayna bu günlərdə də Rusiyaya qarşı hərbi əməliyyatlarını davam etdirəcək.
- Amma Avropa İttifaqı, eləcə də Böyük Britaniya atəşkəs razılaşmasını dəstəklədi. Makron bəyan etdi ki, Ukrayna ərazisinə sülhməramlıların yerləşdirilməsi və ölkənin təhlükəsziliyi ilə bağlı fəaliyyətə başlamaq lazımdır. Amma Lavrov qəti şəkildə bəyan etdi ki, heç bir NATO ölkəsinin qoşunları heç bir missiya ilə Ukraynada ola bilməzlər. Bu halda situasiya necə inkişaf edə bilər?
- Böyük Britaniya atəşkəsi dəstəkləsə də, bunu müvəqqəti kompromis kimi qəbul edir. Avropa İttifaqı ölkələri Ukraynaya kömək və öz hərbi gücünü artırmaq üçün 800 milyard dollar ayıracaqlarını bildiriblər. Avropa Rusiyaya qarşı sıx birləşmək məcburiyyətindədir. Burada Macarıstan və Slovakiya istisna olmaqla, yerdə qalan ölkələr Ukrayna ilə həmrəydir. Avropa ölkələri ikinci NATO-nun yaranmas üçün sürətlə işləyirlər. Ukrayna da boş durmur. Öz köhnə hərbi sənaye komplekisni bərpa edir. Ballistik raketlərin itehsalı da nizama salınıb. Nüvə silahının yenidən istehsalı isə hələlik qalır. Bu silahın da layihələri Ukraynada var. Bu silahı istehsal edən alimlərin bir qismi sağdır. Ukraynada bu sahədə püxtələşmiş xeyli şəxslər var.
